“Άγρια” κατοικίδια

“Άγρια” κατοικίδια


Μάθε κάτι χρήσιμο και ακολούθησε το για πάντα:

 «Ο,τι είναι χαριτωμένο, δεν χρειάζεται να το πάρεις σπίτι σου!»

sporos

words: Sporos

ross-marcel

Ξέρω ότι έχεις δει πολλά βίντεο με πολύ χαριτωμένα κατοικίδια αλεπουδάκια στο Youtube, ξέρω ότι νιώθεις ξεχωριστός-όπως όλοι-και θέλεις να το δείξεις και στους άλλους-όπως όλοι-, αλλά φίλε, μάθε κάτι χρήσιμο και ακολούθησε το για πάντα:

 «Ο,τι είναι χαριτωμένο, δεν χρειάζεται να το πάρεις σπίτι σου!»

ΥΓ: Αυτή η συμβουλή μπορεί να αλλάξει ελαφρά και να φανεί χρήσιμη και σε άλλα ζητήματα. Πχ. «Ο,τι μοιάζει νόστιμο, δεν χρειάζεται να το καταβροχθίσεις». H συμβουλή είναι τώρα δικιά σου, use it wisely.

Στο θέμα μας τώρα.

Όλα τα ξεκίνησαν οι άτιμοι οι celebrities πάλι.

O Elvis Presley με τα καγκουρό του, η Audrey Hepburn με το ελαφάκι της, ο Salvador Dali με τον μυρμηγκοφάγο του, o Mike Tyson με τις τίγρεις του, ο Michael Jackson και ο Έβερτ ο καθένας με την μαϊμού του και ο Λάζαρος με τον Μήτσο περιδιαβαίνουν τους δρόμους της πόλης ή φωτογραφίζονται δίπλα στις έμψυχες αγορές τους σαν να μην συμβαίνει τίποτα. Κι εσύ θαυμάζεις το πόσο αστραφτερά ιδιόρρυθμο και μοναδικό είναι το αγαπημένο σου role model. Ωραία ας κάνουμε ένα πείραμα. Αφαίρεσε, σε παρακαλώ, απαλά τον αγαπημένο σου ηθοποιό/τραγουδιστή/χαρακτήρα και βάλε τη μαμά/αδερφή/κολλητή σου. Τώρα τι βλέπεις; Είναι αστραφτερό ή μήπως παρανοϊκό; Έλα τώρα, κανείς δεν θέλει 2 τίγρεις να κοιμούνται στο πρώην παιδικό του δωμάτιο. Τη στιγμή που θα ανέβει η φωτογραφία στο facebook, έχεις πάρει τηλέφωνο: «Μάνα, έχεις τρελαθεί τελείως;». Ευτυχώς δεν θα χρειαστεί να περάσεις τέτοια λαχτάρα, γιατί η μάνα σου δεν θα έχει ποτέ τα λεφτά να αγοράσει και κυρίως να κρατήσει χορτάτα μερικά τιγράκια.

Ακολουθεί άλμπουμ διάσημων με τα «άγρια» κατοικίδια τους για να εμπλουτίσετε τη μαύρη λίστα σας:

Ας τα πάρουμε από την αρχή

Για να λέμε και του στραβού το δίκιο, η σχέση του ανθρώπου με άγρια ζώα άρχισε χιλιάδες χρόνια πριν και σύμφωνα με τους ανθρωπολόγους η αλληλεπίδραση μας μαζί τους, μας επέτρεψε να αναπτύξουμε το εύρος της γνώσης μας γύρω από τη Βιολογία. Για την ακρίβεια ο λύκος, που θεωρείται το πρώτο άγριο ζώο που εξημερώσαμε, το καταφέραμε πριν από 30 χιλιάδες χρόνια στην Ευρασία και έκτοτε είμαστε αχώριστοι.

Οι αυτόχθονες πληθυσμοί κατά τόπους στο παρελθόν και όσοι από αυτούς έχουν απομείνει σήμερα, έχουν σε μεγάλη εκτίμηση τα ζώα, είτε αυτά είναι άγρια, είτε οικόσιτα, συχνά τους αποδίδουν θεϊκές ιδιότητες και τα έχουν δίπλα τους σαν κατοικίδια. Για παράδειγμα όπως διαβάσαμε, η φυλή Awá στα δάση της Βραζιλίας έχει σαν κατοικίδια μαϊμούδες καπουτσίνους.

Εδώ βλέπουμε έναν βοσκό της φυλής των Μασάι να κουβαλάει μια έγκυο προβατίνα. via http://www.fao.org

Όπως καταλαβαίνει ο καθένας βέβαια, άλλο να είσαι κατοικίδιος καπουτσίνος στα δάση της Βραζιλίας, άλλο να είσαι κατοικίδιος καπουτσίνος στην Αθήνα ή τη Νέα Υόρκη.

Τα άγρια ζώα σαν μέσο διασκέδασης

Ακόμα και για τον κατοικίδιο καπουτσίνο του παραδείγματος μας που κατοικεί στα δάση της Βραζιλίας, η ηγεμονία του ανθρώπινου γένους είναι αδιαμφισβήτητη. Τι είναι λοιπόν αυτό που μας κάνει να αιχμαλωτίζουμε ένα άγριο ζώο και πότε ξεκίνησε;

αρκουδιάρης
αρκουδιάρης/ via www.lifo.gr

Το 3500 π.Χ. στην αρχαία αιγυπτιακή πόλη “Ιερακόπολις” υπήρχε ήδη μια βασιλική συλλογή με ελέφαντες, ιπποπόταμους, αντιλόπες και βούβαλους, σύμφωνα με το Marco Polo, ο Μογγόλος αυτοκράτορας Kublai Khan είχε στο ιδιωτικό του πάρκο γατόπαρδους, τίγρεις, ελέφαντες και 200 είδη πουλιών και το 1210 φτιάχτηκε το γνωστό Βασιλικό Θηριοτροφείο στον Πύργο του Λονδίνου με στόχο τη διασκέδαση των μελών της αυλής. Γενικά ο πρόδρομος, αν θέλετε, ενός τύπου ζωολογικού κήπου πρωτοεμφανίστηκε την περίοδο της αποικιοκρατίας, όταν οι πρώτοι Ευρωπαίοι αντίκρισαν στα αιματοβαμμένα τους ταξίδια πολυάριθμα είδη εξωτικών ζώων κι ύστερα από τις βασιλικές αυλές, η εκμετάλλευση των ζώων πέρασε στο τσίρκο και τα θεάματα δρόμου και πολλά από αυτά επιβιώνουν μέχρι σήμερα. Χαρακτηριστικό είναι οτι οι χώρες που έχουν απαγορεύσει µε νοµοθεσία τη χρήση των τσίρκων µε άγρια ζώα είναι µόνο η Αυστρία, η Κροατία και η Βουλγαρία

Το θηριοτροφείο του Πύργου του Λονδίνου

london-tower-menagerie
london-tower-menagerie/ via https://www.historytoday.com

O Henry I, o 4ος γιος του William του κατακτητή- όπως τον φώναζαν οι φίλοι-ίδρυσε τον πρώτο “ζωολογικό κήπο” το 1100. Το βάζουμε σε εισαγωγικά γιατί τα ζώα έρχονταν εκεί, όχι οικειοθελώς φυσικά, για να λειτουργήσουν σαν θηράματα για το αγαπημένο του χόμπυ, το κυνήγι. 100 χρόνια αργότερα ο βασιλιάς John μετέφερε τα ζώα στον πύργο του Λονδίνου, ιδρύοντας ουσιαστικά το θηριοτροφείο. Στο θηριοτροφείο υπήρχαν ζέβρες, τίγρεις, πολικές αρκούδες, κουκουβάγιες, ελέφαντες, αλλά η βασική ατραξιόν ήταν το λιοντάρι. Ήταν η εποχή που το λιοντάρι ήταν σύμβολο εξουσίας και οι βασιλιάδες ανταλλάσανε τα πανέμορφα ζώα μεταξύ τους εν είδει δώρου.

Ωραίο το θέαμα, αλλά ο βασιλιάς είχε και δουλειές, δεν γινόταν να ασχολείται με τάισμα των ζώων, το οποίο ανατέθηκε στους αστυνομικούς του Λονδίνου, οι οποίοι με τη σειρά τους φτάσανε στα όρια τους όταν κατέφθασε μια πολική αρκούδα δώρο από τον βασιλιά της Νορβηγίας. Δεν προλάβαιναν να ταΐσουν το φαγανό ζωντανό οπότε το δέσανε από το πόδι και του επέτρεπαν να ψαρεύει στον ποταμό Τάμεση.

polar-bear-tower-of-london
polar-bear-tower-of-london/via Tower of London/HRP

Στη συνέχεια η Elizabeth Ι με τη σειρά της αποφάσισε να ανοίξει το θηριοτροφείο στο κοινό για πρώτη φορά, με εισιτήριο, το οποίο μπορούσες να αποφύγεις εάν έφερνες μαζί σου μια γάτα ή ένα σκύλο για να ταΐσεις τα εκθέματα. (Ξεκάθαρα η πιο αρρωστημένη έκπτωση ever…)

Εν τέλει το θηριοτροφείο έκλεισε το 1830, με αφορμή ένα ατύχημα με μια μαϊμού που έφτασε στα όρια της και κάποιον δάγκασε, στην πραγματικότητα όμως οι κάτοικοι του Λονδίνου έβρισκαν πια αυτής της μορφής τη διασκέδαση κάπως κακόγουστη. Το θηριοτροφείο του Λονδίνου έκλεισε, όπως και τα υπόλοιπα αντίστοιχα της εποχής, αλλά ο άνθρωπος της πόλης αν και βρίσκει κακόγουστο το παλιό αυτό θέαμα, συνεχίζει να προσπαθεί να δαμάσει την άγρια φύση, να την πάει σπίτι του, να προσομοιάσει τη δικιά του διατροφική αλυσίδα, σπίτι του, να πάει να κάτσει στην κορυφή κι έτσι να νιώσει ξανά κυρίαρχος, σε κάτι.

Μα εγώ τα αγαπώ τα ζώα

Μπορεί σήμερα να μην αγοράζει κανείς άγρια ζώα για να τους περάσει έναν χαλκά στη μύτη και να χτυπάει το ντέφι, αλλά η αγορά εξωτικών ζώων για κατοικίδια τότε και τώρα ξεκινά από την ίδια αφετηρία, είτε πρόκειται για προσωπική είτε για εμπορική χρήση, και όσο λάθος ήταν η αφετηρία αυτή τότε, τόσο λάθος είναι και τώρα. Η φιλοσοφία της σύλληψης τότε και τώρα είναι εντελώς ανθρωποκεντρική, έχει σαν γνώμονα αποκλειστικά την ικανοποίηση της δικής μας περιέργειας και τη διασκέδαση μας και σαν κοινό παρωνομαστή πάντα έναν ακατάλληλο χώρο υποδοχής του ζώου και έλλειψη εξειδικευμένων γιατρών να φροντίσουν την υγεία του.

via www.nationalgeographic.com

Πριν προλάβεις να πεις, εντάξει βρε αδερφέ, πόσοι είναι πια αυτοί που έχουν άγρια ζώα για κατοικίδια, μάθε ότι περίπου 5000 τίγρεις ζουν σε αιχμαλωσία σε περισσότερες από 12 πολιτείες της Αμερικής, τη στιγμή που στο φυσικό τους περιβάλλον ζουν μόλις 3890. Στη Δυτική Αφρική έχουν απομείνει μόνο 65000 χιμπατζήδες λόγω του τεράστιου δικτύου πώλησης που έχει στηθεί, καθώς τα κέρδη είναι τεράστια. Ένα μωρό χιμπατζής πωλείται σχεδόν 12500 δολάρια και για καθέναν μικρό-χιμπατζή-θήραμα υπολογίζεται ότι θανατώνονται δέκα ενήλικες της ομάδας που έχουν έρθει να τον υπερασπιστούν.

Και πριν προλάβεις να πεις, τους άτιμους τους Αμερικάνους τι κάνουνε, να σε ενημερώσουμε ότι αν κάνεις μια διαδικτυακή έστω βόλτα σε μερικά από τα περίπου 3500 χιλιάδες pet shop που υπάρχουν στην Ελλάδα, θα συναντήσεις φίδια, κροκοδειλάκια, χαμαιλέοντες, ιγκουάνα, σκορπιούς και ταραντούλες που είναι ιδιαιτέρως της μόδας και δεν είναι καθόλου “λιγότερο” άγρια από μια τίγρη.

Από το σπίτι τους, στο σπίτι σου

Αρχικά να πούμε ότι μόλις το 10% των άτυχων αυτών ζώων καταφέρνουν να φτάσουν ζωντανά στον προορισμό τους. Οι παπαγάλοι ταξιδεύουν με ασφυκτικά κλεισμένο ράμφος, μέσα σε πλαστικούς σωλήνες για να μπορούν να κρυφτούν σε βαλίτσες, μωρά-χελώνες με σφραγισμένα άκρα και κεφάλι μέσα στο καβούκι τους ταξιδεύουν στοιβαγμένα ανά δώδεκα μέσα σε κάλτσες και μωρά πύθωνες μέσα σε θήκες cd.

via www.nationalgeographic.com

Ακόμα κι αν το ζωάκι επιβιώσει στο ταξίδι και στις επιεικώς κακές συνθήκες κράτησης στα διάφορα pet-shop, θα βρεθεί σε ένα σπίτι-το δικό σου- που δεν μοιάζει σε τίποτα με το σπίτι που γεννήθηκε. Μπορεί για σένα να είναι το πιο αναπαυτικό μέρος του κόσμου, αλλά για εκείνο είναι αφύσικο και άβολο. Τα εξωτικά ζώα που επιλέγονται για κατοικίδια, μοιάζουν στο Youtube χαριτωμένα, αλλά στην πραγματικότητα είναι καταδικασμένα σε μια ζωή χωρίς ερεθίσματα, μέσα στη βαρεμάρα, τη μοναξιά και υιοθετούν την ίδια συμπεριφορά με όλους τους έγκλειστους: κινούνται νωχελικά μπρος και πίσω ή κυκλικά με μεγάλη ταχύτητα ή κάθονται ακίνητα κοιτώντας κάτω. Το ίδιο ισχύει ακόμα και για τα άγρια ζώα που γεννήθηκαν στην αιχμαλωσία, γιατί δεν παύουν να έχουν έμφυτες κοινωνικές και φυσικές ανάγκες που δεν καλύπτονται στο σπίτι μας όσο καλή πρόθεση κι αν έχουμε.

via www.nationalgeographic.com

Από το μιξ της εκμετάλλευσης δεν λείπουν φυσικά και οι “κακοί” κηδεμόνες που τα παρατάνε σε ερημικές τοποθεσίες όταν είναι πια πολύ μεγάλα για το σπίτι τους ή δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν οικονομικά στη φροντίδα τους καταδικάζοντας τα ουσιαστικά σε θάνατο. Ακόμα κι αν κάποιος δεν θέλει να τα εγκαταλείψει, αλλά η συμβίωση είναι αδύνατη πλέον μαζί τους (το οποίο είναι πολύ πιθανό). Είναι πολύ δύσκολο να βρεθεί για τα ζώα αυτά κατάλληλο καταφύγιο (θυμηθείτε τι τράβηξε ο Ρος στα “Φιλαράκια”), γι’αυτό και πολύ συχνά οι κτηνίατροι αναγκάζονται να τους κάνουν ευθανασία.

Εξημερώθηκε ή απλά σε συμπάθησε;

Εν τέλει, ανάμεσα στο άγριο και μη υπάρχει και μια ενδιάμεση κατάσταση. Για να καταλάβετε, είναι πιθανό μια χαριτωμένη κοκκινομαλλούσα αλεπουδίτσα σαν την Αμαλία μας να επιλέξει να εμφανίζεται εντελώς συμπτωματικά κάθε μέρα την ώρα του μεσημεριανού και μπορεί λίγα χρόνια αργότερα να κάτσει να της χαϊδέψεις την κοιλιά. Αυτό όπως, ελπίζω, καταλαβαίνουμε όλοι μας δεν σημαίνει ότι εξημερώθηκαν όλες οι αλεπούδες. Σημαίνει απλά ότι αυτή η συγκεκριμένη αλεπού, προσαρμόστηκε λιγάκι στα γούστα σου για να επωφεληθεί από το φαγητό σου και εν τέλει μπορεί και να σε συμπάθησε. Αντίστοιχα, ακόμα και ένα οικόσιτο ζώο αν αφεθεί να επιβιώσει στη φύση (και τα καταφέρει), αργά ή γρήγορα θα “εξαγριωθεί” για να επιβιώσει. Και στις δύο αυτές περιπτώσεις, οι μεμονωμένες αλλαγές της συμπεριφοράς προλαβαίνουν τη γενετική και φυσικά μπορούν να γίνουν πρόδρομοι γενετικών αλλαγών στο είδος τους και στις δύο κατευθύνσεις.

Αν συγκρίνει κανείς σήμερα, περίπου 30000 χρόνια μετά το γονιδίωμα του λύκου με αυτό του σκύλου, θα συναντήσει πολλές διαφορές που εκδηλώθηκαν με το πέρας των ετών. Πχ ο λύκος είναι σαρκοφάγος, αλλά το πεπτικό σύστημα του σκύλου έχει με τα χρόνια προσαρμοστεί για να γίνει συνδαιτημόνας μας. Γενικά συνήθως τα εξημερωμένα ζώα είναι μικρότερα από τους “άγριους” προγόνους τους, στην περίπτωση του λύκου, σαν κουτάβια που δεν μεγάλωσαν ποτέ. Κι ενώ εμείς οι άνθρωποι επιλέξαμε σκόπιμα τους πιο φιλικούς λύκους για να φτιάξουμε τον καλύτερο φίλο του ανθρώπου, οι γάτες πήραν τον χρόνο τους, μας τριγύρισαν και διαλέξανε να μείνουν, γι΄αυτό και οι γενετικές τους διαφορές από την αγριόγατα δεν είναι τόσες πολλές.

Η τελευταία μου λοιπόν συμβουλή αυτή τη ζεστή Αυγουστιάτικη μέρα είναι, εάν θέλετε ένα “άγριο” κατοικίδιο, ανοίξτε την πόρτα σε εκείνη τη χνουδωτή μπάλα που τρίβεται στα πόδια σας στην είσοδο όταν γυρίζετε από τη δουλειά και νιαουρίζει. Εμένα με εξημέρωσαν μια χαρά και οι δύο και δεν θα το μετάνιωνα ούτε σε εφτά ζωές.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

This site uses cookies to offer you a better browsing experience. By browsing this website, you agree to our use of cookies.