Η Barbie, η γιαγιά της και ο κακός ο λύκος

Η Barbie, η γιαγιά της και ο κακός ο λύκος


Ένα αφιέρωμα στην παιδική σας φίλη, που μπορεί να σας κάνει να την ξεπεράσετε.

sporos

words: Sporos

barbi-gijoe

Ποια ήταν η γιαγιά της Barbie; Ποιο είναι το αληθινό της όνομα; Που βρήκε τα λεφτά να αγοράσει το ροζ της κάμπριο και το εξοχικό της; Και τελικά που είναι το εργαστήριο του Αη Βασίλη; Ένα αφιέρωμα στην παιδική σας φίλη, που μπορεί να σας κάνει να την ξεπεράσετε.

Bild Lill: H γιαγιά της Barbie ήταν Γερμανίδα

Στις 24 Ιουνίου του 1952 ήταν να βγει το πρώτο τεύχος του γερμανικού περιοδικού Bild, αλλά στη σελίδα 2 υπήρχε ένα κενό. Τότε ο σκιτσογράφος Reinhard Beuthien στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων και σχεδίασε μια ψηλή ξανθιά κοπελίτσα με αλογοουρά να κάθεται με μια χαρτορίχτρα και να ρωτάει αν μπορεί να μάθει το όνομα και τη διεύθυνση αυτού του όμορφου και πλούσιου άντρα. Έτσι γεννήθηκε η γιαγιά της Barbie, η Lilli.

via https://www.axelspringer.com/

Πολλοί τότε δεν το εξέλαβαν ως αστείο, μάλιστα ο ξεχωριστός της για την εποχή χαρακτήρας, δηλαδή το οτι ήταν δυναμική, είχε δικό της σπίτι και δουλειά και γενικά ήταν οικονομικά ανεξάρτητη, την έκανε στόχο για κριτική από πολλούς. Την έκανε όμως ταυτόχρονα και πρότυπο για πολλές γυναίκες της εποχής. Η Lilli σε κάθε περίπτωση έγινε ένα εμπορικό προϊόν και σαν τέτοιο το εκμεταλλεύτηκαν οι δημιουργοί της, την κάνανε ταινία, της φτιάξανε δικό της περιοδικό και τέλος της φτιάξανε τη δικιά της κούκλα! Όχι αυτοί δηλαδή, ο Max Weißbrodt, έφτιαξε 2 πρότυπα, ένα 30 εκατοστών, ένα 19 εκατοστών και σιγά σιγά η γκαρνταρόμπα της έφτασε τα 150 κομμάτια, από μαγιό μέχρι γούνινο παλτό. Το κόστος ήταν 7,5 και 12 μάρκα αντίστοιχα και παρόλο που δεν ήταν φτηνή και οι επικριτές της την έλεγαν προκλητική, η Lilli εν τέλει αγαπήθηκε από μικρούς και μεγάλους,

via flickr

Η γέννηση της Barbie

Και εκεί κάπου στο 1959 έκανε ένα ταξίδι στην Ευρώπη με την οικογένεια της η Ruth Handler και μαζί με τις αποσκευές της έφερε μαζί της στην Αμερική μια κούκλα Lilli. H Ruth είχε με τον άντρα της ήδη από το 1945 μια επιχείρηση ονόματι Mattel που έφτιαχνε κορνίζες και έπιπλα για κουκλόσπιτα. Η Lilli τράβηξε την προσοχή της Ruth, γιατί ως τότε οι κούκλες ήταν μωρά, τα παιδάκια κάνανε τις μαμάδες, παρολαυτά είχε παρατηρήσει πως η κόρη της έπαιζε με τις φιγούρες γυναικών που έκοβε από τα περιοδικά.

Έτσι της ήρθε η ιδέα να φτιάξει τη δικιά της κούκλα, την ονόμασε Barbie, από την κόρη της Μπάρμπαρα και την παρουσίασε για πρώτη φορά στις 9 Μαρτίου 1959 στο «American International Toy Fair». Η πρώτη αυτή Barbie έβγαινε και σε ξανθιά και σε μελαχρινή, είχε ύψος 28 εκατοστών και η ομοιότητα με τη Lilli ήταν κατά τη γνώμη μας ξεδιάντροπη. Χαρακτηριστικό είναι οτι τα μάτια της κοιτούσαν στο πλάι, όπως της Lilli και αυτό δεν άλλαξε πριν το 1971. Πριν από αυτό όμως το 1961 απέκτησε και τον σύντροφο της Κεν, ο οποίος πήρε κι αυτός το όνομα του από τον γιο της Ruth, Κένεθ. H Charlotte Johnson ήταν η πρώτη που σχεδίασε ρούχα για την Barbie, τα οποία τότε κατασκευάζονταν στην Ιαπωνία από γυναίκες που ήθελαν να συμπληρώσουν το οικογενειακό εισόδημα δουλεύοντας από το σπίτι.

Η Barbie και η διαφήμιση

Το ’60 ήταν δύσκολη εποχή για ψηλές, ξανθές κούκλες με ιδανικές αναλογίες. Για παράδειγμα η πρώτη εμφάνιση της Barbie δεν ενθουσίασε αρχικά ούτε τoν αντρικό πληθυσμό στη Mattel, ούτε και την έκθεση γενικότερα. Παρόλαυτα η Ρουθ επέμενε οτι η κούκλα της θα έχει επιτυχία κι έτσι ανέθεσε σε μια ψυχολόγο να παρακολουθήσει για 6 μήνες 23 πατεράδες, 45 μαμάδες και 357 παιδιά και εκείνη κατέληξε στο συμπέρασμα οτι οι μαμάδες θα ζήλευαν τη Barbie. Ήταν σαφές οτι η Mattel χρειαζόταν μια δυνατή διαφημιστική καμπάνια.

Τότε μπήκε στη ζωή της ο Ernest Dichter, ένας Αμερικανός ψυχαναλυτής που εφάρμοσε τις φροϊδικές ψυχαναλυτικές τεχνικές στο μάρκετινγκ των επιχειρήσεων,την ανάλυση της συμπεριφοράς των καταναλωτών και οι ιδέες του είχαν τεράστια επιρροή στις πρακτικές της βιομηχανίας της διαφήμισης του 20ου αιώνα. Σύμφωνα με τον Ernest (και δεν τα λέω εγώ, ο ίδιος τα έλεγε) αν ο καταναλωτής χαλαρώσει σε ο,τι αφορά το σεξ και την κατανάλωση, θα αποκτήσει ανοσία σε ολοκληρωτικές ιδέες. Νομίζω είναι σαφές τι εννοούσε όταν έλεγε “ολοκληρωτικές” ιδέες ένας Αμερικανός επαγγελματίας διαφημιστής τη δεκαετία του ’50. Κοντολογίς και για να καταλάβετε ήταν ο άνθρωπος που γέμισε τις διαφημίσεις αυτοκινήτων με νεαρές κοπέλες. Τα συμπεράσματα δικά σας.

Δείτε λοιπόν την πρώτη διαφήμιση της Barbie. Τα πλάνα είναι τραβηγμένα, σαν να τραβούσαν κανονικά μοντέλα και όχι κούκλες, μεγάλη πρωτοπορία για την εποχή.

 Barbie Liberation Organization (BLO)

Μια ομάδα που αποκαλούσε τον εαυτό της Barbie Liberation Organization (BLO) το 1993, είχε μια ωραία ιδέα. Tα μέλη της BLO εξοργισμένα από την τελευταία Barbie της εταιρίας που την ζούλαγες και έλεγε: “Το μάθημα των μαθηματικών είναι πολύ δύσκολο” αποφάσισαν να πάρουν μερικές κούκλες Barbie και μερικούς κούκλους GI Joe να ανταλλάξουν τα κουτιά της φωνής τους και να τα επιστρέψουν στα καταστήματα.

Φαντάζεστε την έκπληξη παιδιών και γονιών που βρέθηκαν με μια Barbie να λέει: “H εκδίκηση είναι δική μου!” ή έναν GI Joe να λέει:”Ας οργανώσουμε έναν ονειρεμένο γάμο”. Πραγματοποίησαν την ξεχωριστή αυτή εγχείρηση σε 300-500 κούκλες και ρίξανε μια ξεκαρδιστική γροθιά στα στερεότυπα που λένε οτι η γυναίκα είναι κοκορόμυαλη και ο άντρας πολύ, μα πάρα πολύ σκληρός.

Στο παρακάτω βίντεο βλέπουμε την “ανάληψη” ευθύνης της οργάνωσης σε μορφή δελτίου ειδήσεων. Δείτε τα κοφτερά δοντάκια της Barbie! Γκρρρ!

Η Barbie και το body shame

Για να σχολιάσουμε το εάν η Barbie φορτώνει τα κορίτσια μας με μη ρεαλιστικά πρότυπα σε σχέση με το σώμα τους, θα πρέπει να μάθετε πρώτα τις αναλογίες της εάν αυτή ήταν γυναίκα με σάρκα και οστά.

  • Στήθος: D cup
  • Μέση: 45 cms
  • Γοφοί: 83 cms
  • Ύψος: 175 cms
  • Βάρος: 50 kgs

Στο βιβλίο του “Ken and Barbie at Life Size”, ο Kevin Norton ισχυρίζεται οτι μόνο μια στις 100,000 γυναίκες στη γη έχουν τις αναλογίες της. Το 1963, η έκδοση “Barbie Baby-Sits” είχε στον εξοπλισμό της κι ένα βιβλίο με τίτλο: “πώς να χάσετε βάρος” και το μοναδικό που έγραφε στις σελίδες του ήταν: “Μην τρως!” Μάλιστα το ίδιο βιβλίο συναντάμε ξανά στην έκδοση “Slumber Party” το 1965 παρέα με μια ζυγαριά κολλημένη στις 110lbs.

Έχουν γίνει αρκετές έρευνες στο παρελθόν για να μελετήσουν το πως η Barbie επηρεάζει τα κορίτσια μας στην εφηβική και ενήλικη ζωή τους και όλες συμπεραίνουν οτι τα παιδιά που έχουν “εκτεθεί” στην κούκλα σαν παιδιά έχουν αισθητά χαμηλότερη αυτοεκτίμηση και μην ξεχνάτε οτι η Barbie είναι φέτος 61 ετών, άρα μιλάμε για γενιές και γενιές γυναικών που κοιμόντουσαν και ξυπνούσαν με την κούκλα τους σαν role model.

Barbie Syndrome

Τα πράγματα δεν τελειώνουν στις έρευνες που αποδεικνύουν την σχέση του παιχνιδιού με την αυτοεκτίμηση, πιο συγκεκριμένα υπάρχει ένα σύνδρομο που λέγεται σύνδρομο Barbie. Ονομάστηκε έτσι ακριβώς γιατί περιγράφει την ανάγκη του ατόμου να μοιάζει εξωτερικά, αλλά και στον τρόπο ζωής του με την κούκλα. Συνδέεται με την προ-εφηβεία, την εφηβεία, αλλά και την ενήλικη ζωή, είναι μια μορφής “δυσμορφική διαταραχή σώματος” και έχει σαν αποτέλεσμα διάφορες διατροφικές διαταραχές και εμμονή με διάφορες πλαστικές εγχειρήσεις.

Προς συζήτηση και προβληματισμό είναι στο σήμερα, που οι πλαστικές εγχειρήσεις στις ηλικίες 13 εως 19 έχουν πολλαπλασιαστεί επικίνδυνα, εάν θα έπρεπε να υπάρχει μια σειρά κανόνων ή έστω ένας πιο αυστηρός κώδικας αξιών που να ορίζει ποιος χρειάζεται όντως μια πλαστική εγχείρηση. Δεδομένου οτι η αισθητική είναι αρκετά υποκειμενική, η ανάγκη είναι επιτακτική. Σκεφτείτε πόσες ανασφάλειες είχατε εσείς στην εφηβεία σας και φανταστείτε να περνάτε την εφηβεία σας στο σήμερα που εφηβεία σημαίνει πολυάριθμες selfies μέσα στη μέρα. Μια εφηβεία που σκρολάρει ασταμάτητα σε ένα instagram που τα πρότυπα της ομορφιάς είναι πολύ συγκεκριμένα και ο,τιδήποτε διαφέρει, είναι παράταιρο και άρα χρήζει διόρθωσης.

Τα πράγματα με τα χρόνια άλλαξαν λιγάκι το 1996 που η Mattel αποφάσισε να βγάλει την Barbie της με πιο φαρδιά μέση, το 2016 έβγαλε κούκλες σε διάφορους σωματότυπους και σήμερα κυκλοφορούν στην αγορά κούκλες με σημάδια λεύκης, προσθετικά μέλη, αναπηρικό αμαξίδιο κλπ. Ωστόσο αν κλείσεις τα μάτια και προσπαθήσεις να φανταστείς τη Barbie, ποια βλέπεις; Με τον ίδιο τρόπο αν το παιδί σου ζητήσει από τον Αη Βασίλη μια Barbie και βρει κάτω από το δέντρο την “τσουπωτή” έκδοση, θα αναρωτηθεί γιατί δεν παρέλαβε την “κανονική”. Αντίστοιχα αν αποφασίσεις να κάνεις δώρο στην κόρη της γειτόνισσας την παχουλή κούκλα, θα προβληματιστείς μήπως η γειτόνισσα θεωρήσει οτι εννοείς κάτι για το βάρος του παιδιού της. Βάσει των παραπάνω υποθέτουμε οτι οι καινούριες εκδόσεις ήταν αρκετά challenging αναφορικά με το promotion.

H Barbie εργαζόμενη

Οι υποστηρικτές της λένε οτι η κούκλα ήταν προοδευτική για την εποχή της. Ότι ήταν μια γυναίκα εργαζόμενη, ανεξάρτητη και δυναμική, μάλιστα πολλά από τα επαγγέλματα που φαίνεται να έχει κάνει στην πολύχρονη πορεία της, ήταν ακόμη αδιανόητα για τις γυναίκες της εποχής. Για παράδειγμα η Barbie-αστροναύτης βγήκε στην κυκλοφορία 5 χρόνια πριν πατήσει ο άνθρωπος στο φεγγάρι. Μπορεί να φταίει που είμαι λιγάκι προκατειλημένη, αλλά όσες επαγγελματικές ιδιότητες και να έχει, εμένα μου φαίνονται “φορετές” επάνω της. Πάντα νιώθω οτι υπερισχύει η λαμπερή ομορφιά της. Το βασικό γνώρισμα της Barbie, είναι οτι είναι “Barbie”!

Και οι εργαζόμενοι της Barbie

Ποιος όμως είναι αυτός που φτιάχνει την ανεξάρτητη και δυναμική εργαζόμενη Barbie; Για να το δούμε αυτό καλό θα ήταν να ξέρουμε και τα οικονομικά της Mattel, η οποία πουλάει ένα δισεκατομμύριο κούκλες ετησίως σε 150 χώρες στον κόσμο και υπολογίζεται οτι το 92% των κοριτσιών στην Αμερική από 3 εως 12 ετών έχουν στην κατοχή τους τουλάχιστον 12 Barbie. Επίσης θα χρειαστεί να αποκαλύψουμε οτι τα εργαστήρια του Αη Βασίλη δεν είναι κάπου στο Βόρειο Πόλο, αλλά κάπου στην Κίνα.

Ουκ ολίγα δημοσιεύματα από undercover ρεπορτάζ δημοσιογράφων στα εργοστάσια της Mattel στην Κίνα, έχουν να μας διηγηθούν μερικές όχι και τόσο αστραφτερές ιστορίες για την παραγωγή της αγαπημένης σας κούκλας. Συγκεκριμένα καταγγελίες λένε οτι οι εργαζόμενοι που είναι κυρίως νέες γυναίκες (χωρίς να λείπουν οι κατηγορίες για παιδική εργασία) εργάζονται στα εργοστάσια αυτά 12 ώρες τη μέρα, 6 μέρες την εβδομάδα για £1,08 κατά μέσο όρο ημερησίως. Δουλεύουν όλες αυτές τις ώρες συχνά στους 31 βαθμούς και έχουν να κάνουν με ισοπροπυλική αλκοόλη και άλλους πτητικούς διαλύτες. Για να καταλάβετε πόσο χαμηλός είναι ο μισθός τους, η Mattel ξοδεύει £1,80 για κάθε κούκλα στη διαφήμιση και πουλάει 2 Barbie ανά δευτερόλεπτο κάπου στον κόσμο.

Οι περισσότερες από αυτές μένουν μέσα στα εργοστάσια σε κοιτώνες, γιατί οι οικογένειες του έχουν μείνει πίσω στην επαρχιακή πόλη καταγωγής τους και βλέπουν τα παιδιά τους το πολύ μια φορά την εβδομάδα. Χαρακτηριστικό είναι οτι κάθε μέρα η εταιρία δίνει βραβεία στους 3 πιο παραγωγικούς εργαζόμενους κάθε μέρα, τα δώρα αυτά είναι ένα πακέτο χαρτοπετσέτες.

Και εδώ γεννάται το ερώτημα: Γιατί πρέπει τα όνειρα του ενός κοριτσιού να είναι ο εφιάλτης ενός άλλου;


Extra!

  • Ολόκληρο το όνομά της είναι Μπάρμπαρα Μίλισεντ Ρόμπερτς.
  • Τα ονόματα των γονιών της είναι Τζορτζ και η Μάργκαρετ Ρόμπερτς και κατάγεται από την πόλη Γουίλοους του Γουινσκόνσιν.
  • Η Barbie και ο Ken έχουν χωρίσει μια φορά στο παρελθόν και τα είχε με τον Blaine Gordon, αλλά ο Ken επέστρεψε σύντομα ανανεωμένος.
  • Η Barbie προερχόταν από μεγάλη οικογένεια, είχε ούτε ένα, ούτε δυο, αλλά 7 αδέρφια.
  • Έχει περίπου 40 κατοικίδια ζώα στο σπίτι της (Εμείς γιατί δεν μπορούμε να πάρουμε τρίτη γάτα;)
  • Διαθέτει ένα σωρό ακριβά αυτοκίνητα, αλλά μπορεί να οδηγεί και αυτοκίνητο και αεροπλάνο και διαστημόπλοιο!
  • Το σκανδιναβικό συγκρότημα Aqua έφαγε μήνυση από τη Mattel για το τραγούδι του «Barbie Girl»
  • Υπολογίζεται οτι υπάρχουν 100,000 συλλέκτες Barbie αυτή τη στιγμή κι αυτό μονάχα στην Αμερική.
  • Η Barbie όταν πρωτοκυκλοφόρησε κόστιζε 3 δολάρια, ωστόσο το 2006 μια Barbie του 1965 πουλήθηκε 17,000 δολάρια.
  • Ο Andy Warhol έφτιαξε έναν πίνακα για τα μάτια της Barbie και η Mattel με τη σειρά της έφτιαξε λίγα χρόνια αργότερα μια κούκλα-ομοίωμα προς τιμήν του καλλιτέχνη.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

This site uses cookies to offer you a better browsing experience. By browsing this website, you agree to our use of cookies.